«ΗΧΩ»: 22 αληθινές ιστορίες ανθρώπων σε ένα βιβλίο

"Στη ζωή κανείς δεν σου υπογράφει αορίστου χρόνου συμβόλαιο με την ευτυχία και τη σταθερότητα. Αρκεί ένα γύρισμα του κύκλου και όλα ανατρέπονται. Η διαφορά έγκειται στο πώς ο καθένας μας θα διαχειριστεί μια τέτοια στιγμή, μια επίσκεψη του πόνου, ένα ποδοπάτημα της ψυχής, έναν κακό δαίμονα, ένα αγριεμένο πάθος, ένα ασυμβίβαστο «εγώ». Αυτό συνειδητοποιεί κανείς διαβάζοντας την "ΗΧΩ", το πρώτο βιβλίο του φιλόλογου Χρίστου Λαζανιά από τις εκδόσεις «Ηλία Επιφανίου», η παρουσίαση του οποίου θα γίνει την Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου στις 6.30 μ.μ στο αμφιθέατρο «Ουνέσκο» στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.
Στις σελίδες του βιβλίου ξεδιπλώνονται 22 πραγματικές ιστορίες ανθρώπων μέσα από εξομολογητικές συνεντεύξεις στον συγγραφέα, ο οποίος σε συνέντευξή του στο Ρεπόρτερ Online μιλά για την "ΗΧΩ" και τους ανθρώπους πίσω απ'αυτή.  Μότο του συγγραφέα... «Μετά από κάθε δύση του ήλιου, πάντα θα υπάρχει μια ανατολή...»
 

Σύντομα κυκλοφορεί το πρώτο σου βιβλίο με τίτλο «ΗΧΩ». Γιατί επέλεξες αυτό τον τίτλο;

«ΗΧΩ»… είναι ο αντίλαλος της κάθε ψυχής που θέλησε να μου εμπιστευτεί μια πικρή ανάμνησή της. Αυτό προσπάθησα να καταγράψω στο πρώτο μου βιβλίο. Την ηχώ της ψυχής ανθρώπων που δοκιμάστηκαν ή δοκιμάζονται, με τον πιο σκληρό τρόπο, παλεύοντας για τη δική τους κάθαρση. Είναι η εσωτερική φωνή του ανθρώπου που μοιράζεται μαζί σου τον δικό του πόνο αλλά και τη δική του χαρά.
 
Τι είναι για σένα η «Ηχώ»;

Πέρα από την κυριολεκτική της σημασία, η ηχώ για μένα είναι μια εσωτερική διαδικασία, να μπορώ δηλαδή να νιώθω, αν είναι δυνατό, τον κάθε άνθρωπο που έχω δίπλα μου, είτε μιλάμε για οικογένεια, φίλους ή άλλα άτομα που γυροφέρνουν στον κύκλο της ζωής μου. Αυτών των ανθρώπων θέλω, προσπαθώ και με νοιάζει να νιώθω την ανάσα της ψυχής τους. Αν ξέραμε τι βάλσαμο είναι για έναν άνθρωπο όταν γινόμαστε κατ’ ουσία συνοδοιπόροι στα δύσκολα ή και στα εύκολα της ζωής του… Μακριά από δήθεν συμπεριφορές. Για αυτό τολμώ να πω ότι μαγκιά σήμερα είναι να μπορείς να νιώθεις. Κι όταν νιώθουμε μπορούμε σίγουρα να εκτιμήσουμε πολλά.

Στις σελίδες του βιβλίου ξεδιπλώνονται πέραν των 20 αληθινών ιστοριών ανθρώπων. Tι είδους ιστορίες είναι αυτές;

Πρόκειται για μια επιλογή από έναν αριθμό εξομολογητικών συνεντεύξεων τις οποίες συλλέγω εδώ και χρόνια. Μέσα από αυτές τις ιστορίες ζωής ξεδιπλώνονται διάφορα θέματα όπως ναρκωτικά, ασθένειες, ο έρωτας που μεταβάλλεται σε πυρωμένα κάρβουνα, η σύγκρουση με το εγώ, η κόντρα με την ανθρώπινη λογική, η ανατροπή της σιγουριάς, το κυνήγι του χρήματος, ο βιασμός σώματος και ψυχής, κ.ά.
Διαβάζοντας ο αναγνώστης αυτές τις ιστορίες εύλογα θα του γεννηθεί το ερώτημα: «Γιατί μόνο ιστορίες πόνου; Η ηχώ της ψυχής δεν μπορεί να είναι ηχώ χαράς;». Ασφαλώς και μπορεί να είναι. Ωστόσο, σε αυτό το βιβλίο έχω επιμείνει στη θεματική του πόνου γιατί θεωρώ ότι ο πόνος στη ζωή μας μάς δίνει την ευκαιρία να αναθεωρήσουμε την κατεύθυνσή μας. Είναι μια σύγκρουση με το εγώ μας. Σαφώς, δεν υπάρχει λόγος να γινόμαστε κυνηγοί του πόνου. Υπάρχει άνθρωπος όμως, επί γης από κτίσεως κόσμου, που να μην έχει πονέσει στη ζωή του;
Ο πόνος μπορεί να έχει πολλές μορφές, πάντα όμως μεταφέρει το ίδιο μήνυμα: «κάνε βύθιση μέσα σου και άλλαξε ό,τι σε φυλακίζει».
 
Πότε άρχισες να συλλέγεις τις ιστορίες και τι ήταν εκείνο που σε έκανε να θέλεις να τις εκδώσεις σε βιβλίο;

Αφετηρία για την «ΗΧΩ» ήταν τα φοιτητικά μου χρόνια στην Πάτρα, όπου σπούδασα Ελληνική Φιλολογία. Στο πλαίσιο λοιπόν της πτυχιακής μου εργασίας έπρεπε να επισκεφθώ αρχαία και σύγχρονα κοιμητήρια για να καταγράψω τις «Τιμές στους νεκρούς μέσα από τις επιτύμβιες επιγραφές». Έτσι, έτυχε να βρεθώ σε ένα μνημείο όπου μια κορνίζα φιλοξενούσε το τελευταίο γράμμα ενός νέου, που «έφυγε» παραδομένος στις ουσίες. Η συνάντηση με τη γιαγιά του και η διήγηση της ιστορίας του με συγκλονίζει ακόμα. Εκείνη τη στιγμή ένιωσα πως θα έπρεπε τέτοιες ιστορίες-στιγμές να περάσουν στο χαρτί. Γιατί αποφάσισα να το εκδώσω; Γιατί θεωρώ πως ο καθένας μας μπορεί να πάρει κάτι από τα βιώματα ενός ανθρώπου. Έτσι κι ο αναγνώστης μπορεί να συναντηθεί με λέξεις και σημεία που έχουν κάτι να του πουν. Προσωπικά, έχω πάρει πολλά μέσα από αυτή την προσπάθεια. Μάλιστα, υπήρξαν στιγμές που ένιωσα τόσο μικρός απέναντι στο μεγαλείο του ανθρώπου που μου ξεδίπλωνε το είναι του.
 
Ποιο είναι το προφίλ των ανθρώπων που σου εμπιστεύτηκαν τη δική τους προσωπική ιστορία;

Είναι απλοί, καθημερινοί άνθρωποι, που κάτω από άλλες συνθήκες, δύσκολα θα πίστευες ότι κουβαλούν μια βαλίτσα γεμάτη βάσανα και πίκρα. Ίσως θα μπορούσε να ήταν ο καθένας από εμάς στη θέση τους, γιατί στη ζωή κανείς δεν σου υπογράφει αορίστου χρόνου συμβόλαιο με την ευτυχία και τη σταθερότητα. Αρκεί ένα γύρισμα του κύκλου και όλα ανατρέπονται. Απλώς η διαφορά γίνεται στο πώς ο καθένας μας θα διαχειριστεί μια τέτοια στιγμή, μια επίσκεψη του πόνου, ένα ποδοπάτημα της ψυχής, έναν κακό δαίμονα, ένα αγριεμένο πάθος, ένα ασυμβίβαστο «εγώ».
 
Υπάρχει κάποια από τις ιστορίες που καταγράφονται στο βιβλίο που να ξεχωρίζεις;

Σχεδόν όλες οι ιστορίες με έχουν αγγίξει. Κάποιες δε από αυτές με άφησαν μέρες άυπνο, γιατί πραγματικά δεν είναι καθόλου εύκολο να ακολουθείς έναν συνάνθρωπό σου στον πόνο του. Να τον ακούς με τα αυτιά της ψυχής σου. Να τον νιώθεις και ακολούθως να καταγράφεις σε λίγες λέξεις τη στιγμή της δοκιμασίας του.
Ωστόσο, η ιστορία στην οποία θα σταθώ είναι η ιστορία που ανάφερα και πιο πάνω: του νέου που πεθαίνει από ναρκωτικά και αφήνει το τελευταίο του γράμμα στη γιαγιά του. Ένας νέος που θα μπορούσε να έχει μια ωραία διαδρομή, που όμως κάποιοι φρόντισαν επιμελώς για το αντίθετο. Είναι συγκλονιστικό και ακατάληπτο η δύναμη των νιάτων να φυλακίζεται σε μια σύριγγα δέκα εκατοστών. Δυστυχώς όμως είναι μια πραγματικότητα σήμερα, ακόμη και στα σχολεία, στα στρατόπεδα, στις καλές παρέες… και όχι μόνο.

Στο βιβλίο υπάρχουν όλες οι ιστορίες που έχεις καταγράψει ή υπήρξαν και κάποιες που άφησες εκτός;

Είναι μέρος των ιστοριών που έχω καταγράψει. Αναγκαστικά έπρεπε να κάνουμε μια επιλογή από το υλικό που έχω συγκεντρώσει. Να αναφέρω ότι συνεχίζω να συναντώ ανθρώπους που θα ήθελαν να μοιραστούν ένα κομμάτι από την ψυχή τους. Στόχος μου είναι να συνεχίσω αυτή την προσπάθεια.
 
Ποια μηνύματα θέλεις να περάσεις μέσα από το βιβλίο σου;

Θα πρέπει να σημειώσω ότι στις περισσότερες ιστορίες έχω αλλάξει κάποια στοιχεία, όπως ονόματα, τοποθεσίες κτλ. σεβόμενος την επιθυμία των συνεντευξιαζόμενων. Άλλωστε, στόχος μου δεν είναι να ενισχύσω τη φιλοσοφία του κοινωνικού σχολίου, αλλά να ακολουθήσω έναν άνθρωπο που η ζωή τον έχει κλείσει στο ρινγκ και τον χτυπά και του δίνει δυο επιλογές: να μείνει στο πάτωμα, ή να συγκεντρώσει όσες δυνάμεις του έχουν απομείνει, να πατήσει ξανά γερά το πέλμα του στη γη, να σηκωθεί και να κάνει το επόμενο άλμα.  
Κάποιοι από τους πρωταγωνιστές έχουν καταφέρει να κάνουν το επόμενο βήμα, μετά τη δύσκολη στιγμή. Κάποιοι όμως έχουν μείνει παγιδευμένοι στο περιθώριο, παραδομένοι, αγνοώντας το θεμελιώδες αξίωμα της ελπίδας, ότι μετά από κάθε δύση του ήλιου, πάντοτε θα μας περιμένει μια νέα ανατολή. Αυτό θεωρώ ότι είναι για μένα το μεγάλο μήνυμα για τον κάθε αναγνώστη. Η νέα ανατολή… Ακόμα και στις περιπτώσεις που ο άνθρωπος μιας ιστορίας φαίνεται να μην τα καταφέρνει στη δεδομένη στιγμή της ζωής του, μας διδάσκει, μας προβληματίζει…
 
“Κάνε βύθιση μέσα σου και άλλαξε ό,τι σε φυλακίζει”, αναφέρεις στον πρόλογο του βιβλίου. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι αυτό για έναν άνθρωπο;

Δεν είναι ούτε δύσκολο, μα ούτε και εύκολο. Είναι μια εσωτερική διεργασία, η οποία απαιτεί χρόνο και υπομονή. Αυτή η βύθιση ίσως να γίνεται σε στιγμές που πονάμε, όταν αναζητούμε απάντηση σε ένα «γιατί». Αρκεί βέβαια να θέλουμε να συναντηθούμε με τον εαυτό μας, να συνομιλήσουμε χωρίς κάποιο παραπέτασμα, και γιατί όχι να ξανασυστηθούμε... Συχνά, παραδιδόμαστε στον χρόνο που τρέχει εκατοστάρι και δεν προλαβαίνουμε να μείνουμε έστω και λίγο μόνοι, να ακούσουμε την εσωτερική μας φωνή. Να κάνουμε βύθιση μέσα μας και να αλλάξουμε ό,τι μας φυλακίζει και μας εμποδίζει να φτάσουμε στον προορισμό που αξίζει στον καθένα μας. Πόσο πολύτιμη και πολυτίμητη είναι μια τέτοια σχέση με τον εαυτό μας. Ειδικά σήμερα που το «εγώ» γίνεται μπροστάρης και οδηγός σε πολλά και δεν μας αφήνει να ατενίσουμε τη νέα ανατολή…
 

**Η παρουσίαση του βιβλίου "ΗΧΩ" θα γίνει την Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου στις 6.30 μ.μ στο αμφιθέατρο «Ουνέσκο» στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Στην παρουσίαση θα μιλήσουν για το βιβλίο ο Δημήτρης Δημητρίου, βουλευτής ΔΗΣΥ, η δρ Ελένη Καραγιάννη, κλινική ψυχολόγος και συντονίστρια της Κλινικής Εκπαίδευσης του Τμήματος Ψυχολογίας του Παν. Κύπρου, καθώς επίσης ο δρ Αντώνης Στυλιανού, διευθυντής της μονάδας Νομικής Κλινικής του Παν. Λευκωσίας.
 
Αποσπάσματα από το βιβλίο θα διαβάσουν οι ηθοποιοί Βαρβάρα Χριστοφή και Χρήστος Τουμάζου.
Την παρουσίαση θα συντονίζει η δημοσιογράφος, Μαρίνα Χρυσοστόμου.