Αρχιτεκτονική & Interior: Οι «άρχοντες» του έργου

Ξένια Βατυλιώτου 
Interior designer 
Interior design επειδή… 
Μου άρεσε πάντα η ζωγραφική, όμως είχα τελειώσει πρακτικό, με χημεία και μαθηματικά, έτσι ώστε να ακολουθήσω τον κλάδο της βιολογίας. Την τελευταία στιγμή, αποφάσισα πως δεν ήθελα να ασχοληθώ με αυτό και ξεκίνησα μαθήματα τέχνης. Ακολούθησε το foundation μου στο Λονδίνο για να αποφασίσω τι ήθελα να γίνω. Τελικά κατέληξα στο interior design, μιας και είμαι πιο μαθηματική και σκέφτομαι πιο πρακτικά. 

Η πρώτη μου δουλειά…
Ήταν φυσικά πριν από πολλά χρόνια, τότε που ήταν στη μόδα η οξιά. Σήμερα το βλέπω και λέω πώς είναι δυνατόν να το χρησιμοποιούσαμε αυτό το απαίσιο κιτρινωπό πράγμα. Μια από τις μεγάλες δουλειές που είχαμε κάνει, ήταν η ανακαίνιση της αίθουσας Μακεδονία του ξενοδοχείου Cleopatra το 1991. Ήταν μια καλή δουλειά, όμως έγινε πριν από πολλά χρόνια. Τα πράγματα αλλάζουν με τα χρόνια και την εμπειρία. 

Στη δουλειά μου με εξιτάρει…
Η πρόκληση, ένα νέο έργο, κάτι καινούργιο, εντελώς διαφορετικό, μη αναμενόμενο. Δεν εφησυχάζω, ψάχνομαι πάντα. Καμιά δουλειά μου δεν ήταν τέλεια, πάντα υπάρχει το περιθώριο να πάει ένα βήμα παραπέρα. 

Η αγαπημένη μου δουλειά είναι…
Όλες είναι σαν τα παιδιά μου. Κουβαλούν ένα κομμάτι της ψυχής μου. Κάποιες ήταν πιο ολοκληρωμένες, σε όλες όμως υπάρχει κάτι που αγαπώ. Το σημαντικό είναι να αισθάνονται όμορφα αυτοί που το ζουν. 

Το πελατολόγιό μου…
Οικιστικά έργα για νέα ζευγάρια και πολλά ξενοδοχεία σε διάφορες πόλεις της Κύπρου και ένα στο Λονδίνο. Αυτό είναι το πιο όμορφο, μια μεγάλη αγάπη, που ανέβασε και τον πήχη πιο ψηλά. Έχουμε και πολλά οδοντιατρεία, όπως επίσης και ένα νέο έργο στη Λευκωσία για το οποίο δεν μπορώ να πω πολλά. 

Το καλαίσθητο είναι αντικειμενικό τελικά ή καθαρά προσωπική υπόθεση; 
Ως ένα σημείο. Υπάρχουν πάντα κάποιοι κανόνες. Υπάρχουν άτομα με καλό μάτι και καλαισθησία. Η ανάμειξη όμως των πραγμάτων είναι μεγάλη υπόθεση. Σίγουρα, όταν έχεις την υποδομή, βελτιώνεσαι, φτάνει να το ψάχνεις, να μπορείς να κρίνεις τι είναι καλό, όμορφο, τι σε ικανοποιεί.

Από τον χώρο θαυμάζω…
Πολλούς και κυρίως αρχιτέκτονες. O  Tadao Andro, ο Citterio,  οι Bourellec brothers, και από τις γυναίκες η Patricia Urquiola και η Paola Lendi. 

Πόσο εύκολο είναι να συμφιλιωθεί ο interior designer με το γεγονός ότι ενδέχεται να πρέπει να «υποκύπτει» αισθητικά στις απαιτήσεις ενός πελάτη; 
Δεν είναι εύκολο, μέχρι και απογοητευτικό. Μένεις πάντα με μια πίκρα. Σε όλη μου την καριέρα ένα ή δύο άτομα με άφησαν να ολοκληρώσω όλο μου το πακέτο, χωρίς να χρειαστεί να παλέψω για κάτι. Το σέβομαι όμως. Δεν θα ζω εγώ εκεί, όμως άσε με να σου δώσω αυτό που χρειάζεσαι. 

Ο Κύπριος ως πελάτης…
Σε κάποιες περιπτώσεις βοηθά το ψάξιμο στο διαδίκτυο για να καταλάβουν κάποια πράγματα για το interior design. Ο Κύπριος δεν είναι και από τους πιο αυστηρούς πελάτες, έχει κάποια κριτήρια που καλείσαι να αναγνωρίσεις. Δεν θέλω να προσβάλω κανέναν. Υπήρξαν πολλές φορές που χρειάστηκε να κάνουμε και τον ψυχολόγο, έτσι ώστε να καταφέρουμε να δούμε τι βλέπει και τι χρειάζεται για να τον κατευθύνουμε με βάση τις ανάγκες του. 

Η οικονομική κρίση…
Έφερε δύο άσχημες χρονιές, το 2013 και το 2014, που δεν θέλω να περάσω ποτέ ξανά. Με τη μείωση του πελατολογίου μας, αναγκαστήκαμε να βρούμε άλλες λύσεις, πιο οικονομικές για τον πελάτη μας. Κάτι που είναι αρκετά δύσκολο, αφού όταν έχεις κάποιο επίπεδο αισθητικής που διατηρείς για χρόνια στην καριέρα σου, είναι δύσκολο να το μειώσεις. Δεν θέλω να υποβιβάσω τα πιο οικονομικά έπιπλα και υλικά, δεν έχουν όμως την ίδια κλάση. Μπήκαμε σε έναν νέο κύκλο ψαξίματος, για πιο οικονομικά υλικά, που προσδίδουν όμως πάντα φινέτσα. Ό,τι χειρότερο για μένα είναι η αντιγραφή από τους Κινέζους. Είναι τραγικό το γεγονός πως για κάποια έργα πρέπει να χρησιμοποιήσω αντιγραφή μιας επώνυμης δημιουργίας. Το δέχομαι πια, επειδή με ανάγκασε η εποχή. 

Κτίριο που λατρεύω στην πόλη και ποιο θέλω να εξαφανιστεί… 
Λατρεύω το σπίτι μου καθώς και άλλα κτίρια. Έχουμε πολύ καλούς αρχιτέκτονες, όπως ο Ηρακλής Παπαχρίστου, η Μαργαρίτα Δανού, ο Κυθραιώτης, ο Φεραίος. Όλοι έχουν κάνει όμορφες δουλειές. Μισώ όμως την ασχήμια των επιγραφών που κυκλοφορούν στους δρόμους, την κακή αισθητική της υπερβολής, τα έντονα χρώματα, τη λανθασμένη για την εποχή χρήση τεχνικών. Είναι πολλά που θέλω να εξαφανίσω στη Λευκωσία. Με ενοχλεί να βλέπω κτίρια που δεν έπρεπε ποτέ να επιτραπεί να χτιστούν. 

Η πιο όμορφη αρχιτεκτονικά πόλη είναι…
Όλες οι πόλεις είναι όμορφες. Η Ρώμη με τα υπέροχα κτίρια, το Μιλάνο που έχει μια άλλη αισθητική, το Λονδίνο όπου βρίσκεις τα πάντα. Μπορώ να πάω μέχρι τη Βαρκελώνη ή τη Νέα Υόρκη, το Παρίσι, την Αθήνα, τον Λίβανο. Κάθε πόλη έχει κάτι να αγαπήσεις. Δέχομαι τα καλά και τα κακά μιας πόλης. 

Αγαπημένο διακοσμητικό «στοιχείο»… 
Τα καθαρά, αληθινά, αγνά, φρέσκα υλικά. Less is more. 

Πρέπει να υπάρχει σε κάθε σπίτι… 
Ο χαρακτήρας του ανθρώπου που ζει μέσα. 

Τα μυστικά για να φτιάξεις έναν χώρο…
Καλή διάθεση, αγάπη και ανοικτό μάτι. 

Δεν θα έβαζα ποτέ στον χώρο μου…
Υπερβολές. Ποτέ πολλά στοιχεία που αγγίζουν τη γραμμή του κιτς. 

Εκτός από τη δουλειά, πώς εκφράζομαι δημιουργικά…
Με τη μαγειρική και η σπεσιαλιτέ μου είναι η ινδική κουζίνα. 

Μαρία Κυθρεώτου Κολοκασίδου
Interior designer 
Η ενασχόλησή μου με το interior design προέκυψε…
Πολύ απλά επειδή από μικρή θυμάμαι να πηγαίνω στο αρχιτεκτονικό γραφείο του πατέρα μου, Μίμη Κυθραιώτη, όπου περνούσα πολλές ώρες εξερευνώντας, βοηθώντας και δουλεύοντας μέχρι που τελικά κατέληξα να ακολουθήσω τον δρόμο του interior designer.

Σπουδές…
Έκανα στο North London University στο Λονδίνο και ακολούθως παρακολούθησα συγκεκριμένα interior design courses στο Πανεπιστήμιο UCLA στο Los Angeles. Το πέρασμά μου από το L.A. είχε ιδιαίτερες επιρροές, αφού ήταν σε μια εποχή που αναδεικνύονταν νέες τάσεις και προσεγγίσεις σχεδιασμού από αρχιτέκτονες όπως οι Frank Gehry και Richard Meier αλλά και σπουδαίες κληρονομιές όπως έργα του Frank Lloyd Wright. 

Η πρώτη μου δουλειά…
Ήταν μια μικρή boutique ρούχων στη Λευκωσία και φυσικά ο δικός μου χώρος όπου εργάζομαι. 

Στη δουλειά μου με ενθουσιάζει…
Η πρώτη συνάντηση με νέους πελάτες, η συζήτηση που γίνεται, πώς ονειρεύονται τον χώρο τους, ποιο είναι το ζητούμενό τους και πώς εξελίσσεται η σχέση αυτή.

Τα έργα μου…
Είναι όλα ξεχωριστά. Από τα πιο μεγάλα μέχρι τα πιο μικρά. Μέσα από τα projects μου εξελίσσομαι και γι’ αυτό το καθένα έχει ιδιαίτερη σημασία. Σε κάθε έργο μου αφήνω μέρος της δημιουργικής μου πορείας. Έχω σχεδιάσει και επιβλέψει την εσωτερική διαμόρφωση ιδιωτικών κατοικιών, γραφείων, ιατρείων, καταστημάτων και δημόσιων κτιρίων. Κάθε έργο και πελάτης παρουσιάζει τις δικές του προκλήσεις και ενδιαφέρον. 

Πιστεύω ότι…
Σίγουρα το καλαίσθητο είναι καθαρά προσωπική υπόθεση και αυτό που αρέσει σε κάποιον μπορεί να απωθεί κάποιον άλλο. Σίγουρα υπάρχουν κάποια βασικά στοιχεία καλαισθησίας, όπως αρμονία και συσχετισμός υλικών, χρωμάτων κλπ., αλλά τελικά ο κάθε χώρος πρέπει να ταυτίζεται με την ξεχωριστή προσωπικότητα αυτού ή αυτής που τον ζει. 

Μία πραγματική επιθυμία μου…
Είναι να δημιουργήσω έναν χώρο διαμονής προσιτό σε παιδιά χωρίς οικογένεια. Αυτό το «Σπίτι» το φαντάζομαι να έχει μεγάλα ανοίγματα με άπλετο φως, ευρύχωρα δωμάτια, ζεστά χρώματα και να υπάρχει μία λειτουργική σχέση με τον εξωτερικό χώρο-παιδότοπο, όπου θα μπορούν να συνδυάζουν το παιχνίδι με τη θαλπωρή, ζεστασιά και αγάπη που θα τους προσφέρει αυτός ο χώρος. 

Άτομα που θαυμάζω στον χώρο μου…
Είναι ο πατέρας μου, ο οποίος από μικρή με ενέπνεε με τα ωραία δημιουργικά έργα του, τα οποία θαύμαζε. Θαυμάζω επίσης τον Βραζιλιάνο αρχιτέκτονα Marcio Kogan, o οποίος ζει και δημιουργεί στη Βραζιλία. Στα έργα του υπάρχει ένα ωραίο παιχνίδι στη σχέση εξωτερικού και εσωτερικού χώρου καθώς και μια καθαρότητα στον σχεδιασμό.

Είναι αρκετά δύσκολο να προσαρμοστεί ο δημιουργός με τις ανάγκες του πελάτη.
Το παλεύεις μέχρι να βρεις μία λύση όπου θα είσαι και εσύ και ο πελάτης σου ευχαριστημένοι. Σίγουρα δεν θεωρώ τον εαυτό μου interior παντός καιρού και προσπάθειά μου είναι να συμβιβάσω ή και να μεταφράσω τις απαιτήσεις των πελατών μου σε ένα αποτέλεσμα για το οποίο να νιώθω και εγώ ικανοποιημένη ως δημιουργός. 

Ο Κύπριος πελάτης…
Έχει εξελιχθεί μέσα στα 20 χρόνια προσωπικής μου εμπειρίας. Είναι πιο σίγουρος για το τι ζητά και ποιες τάσεις διακόσμησης θέλει να ακολουθήσει. Θεωρώ ότι πλέον η επαφή και οι επιρροές από διεθνείς τάσεις μέσα από τα social media αλλά και η συχνότερη παρουσία του Κύπριου στο εξωτερικό τού έχουν «ανοίξει» το μάτι και σε νέες ιδέες. 

Η οικονομική κρίση…
Μας οδηγεί «back to basics». Αναδεικνύονται ξανά απλά αλλά ενδιαφέροντα υλικά. Εγώ ως designer αναζητώ πιο οικονομικές αλλά έξυπνες ιδέες και λύσεις για τους πελάτες μου και πολλές φορές έργα με περιορισμένο προϋπολογισμό παρέχουν περισσότερες προκλήσεις δημιουργικότητας και σχεδιασμού. 

Μου αρέσουν τα κτίρια…
Της δεκαετίας του 1960. Δυστυχώς δεν έμειναν πολλά αλλά βλέπεις ακόμη κάποια που στέκουν πεισματικά στον χρόνο. Ζω στον Άγιο Ανδρέα, που διαθέτει ακόμα ρομαντισμό και γραφικότητα.

Θα ήθελα να εξαφανιστούν από την πόλη μου…
Οι ταμπέλες όλων των ειδών που ο καθένας αποφασίζει να τοποθετήσει όπου θέλει και όπως θέλει. Επίσης όλα αυτά που υπάρχουν στις οροφές των κτιρίων και ασχημίζουν τις πόλεις. Η πόλη μου χρειάζεται περισσότερο σεβασμό. 

Η πιο όμορφη αρχιτεκτονικά πόλη σε όλο τον κόσμο…
Αχ! Θα ήταν ωραία να είχα γυρίσει όλο τον κόσμο, αλλά ακόμη δεν έγινε. Ίσως μια μέρα να τα καταφέρω. Τελευταίως έχω επισκεφθεί το Βερολίνο, όπου ενθουσιάστηκα με την αρχιτεκτονική και οργάνωση (planning) της πόλης. Συνυπάρχουν πολλές τάσεις και εποχές μαζί με πλούσιο πράσινο που δημιουργούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και αρμονία.

Η αγαπημένη μου αρχιτεκτονική τεχνική…
Είναι ο διαχρονικός μοντερνισμός και από τις εποχές διαλέγω τη δεκαετία 1950-1960, η οποία ονομάστηκε χρυσή δεκαετία του design. 

Σε ένα σπίτι πρέπει πάντα να υπάρχει…
Αρμονία και η προσωπική σφραγίδα των ανθρώπων που ζουν εκεί. 

Ποια τα μυστικά για να φτιάξεις ένα σπίτι;
Το πρώτο βήμα για να φτιάξεις έναν χώρο είναι να αποφασίσεις την ταυτότητα που θέλεις να δώσεις στον χώρο αυτό. Ακολούθως αρχίζεις να χτίζεις τον χώρο ανάλογα με το project.

Στον χώρο μου δεν…
Θα χρησιμοποιούσα ποτέ υλικά και στοιχεία που δεν με αντιπροσωπεύουν.

Εκτός από τη δουλειά μου, εκφράζομαι δημιουργικά…
Με τον χορό, που είναι για μένα τρόπος έκφρασης. Χορεύω στο σπίτι με τα παιδιά μου και πηγαίνω μαθήματα χορού και γιόγκα.
 

Μύρια Κωνσταντινίδου 
Αρχιτέκτονας 
Γιατί αρχιτεκτονική; 
Επιρροές από την οικογένειά μου δεν είχα, παρόλο που είναι το πρώτο πράγμα που θα σκεφτόταν κανείς. Από μικρή ήμουν ανήσυχο πνεύμα και πάντα ήθελα ν’ ασχοληθώ με ένα δημιουργικό επάγγελμα. Η ιδέα να περνώ την περισσότερη μου ώρα πίσω από ένα γραφείο με τρόμαζε. Μου αρέσει η πρόκληση και η Αρχιτεκτονική για εμένα είναι μια μεγάλη πρόκληση. Κάθε νέο έργο αποτελεί μια νέα και ξεχωριστή δημιουργία, ένα νέο πάντρεμα της ιδέας από τη δημιουργία έως την εκτέλεση... Από μικρή επίσης ανακάλυψα την καλλιτεχνική μου φλέβα μιας και ζωγράφιζα πολύ καλά. 

Σπουδές…
Σπούδασα Αρχιτεκτονική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, στην Πολυτεχνική Σχολή. Δεν το μετάνιωσα ούτε στιγμή που επέλεξα αυτή τον κλάδο. Είναι μια σπουδή που ασχολείται όχι μόνο με την ιστορία της Αρχιτεκτονικής και της Τέχνης, αλλά και με την κοινωνιολογία, την ψυχολογία του ανθρώπου, με τη μελέτη κάθε πτυχής της ανθρώπινης ύπαρξης από τη στιγμή της γέννησής της και της εξέλιξής της μέχρι και σήμερα. Από μικρή είχα την ευκαιρία να ταξιδεύω με την οικογένειά μου σε διάφορα μέρη και αυτό στάθηκε, στη συνέχεια, καταλυτικός παράγοντας για εμένα, στο επάγγελμά μου. Μέσα από αυτά τα ταξίδια, μπόρεσα να μελετήσω και να κατανοήσω την ιστορία των διάφορων πόλεων και μέσα από τα μουσεία, τα κτίρια ακόμα και μέσα από την κουλτούρα των ανθρώπων της κάθε χώρας κατάφερα να διαμορφώσω το δικό μου στιλ. Σαφώς και είχα και έχω ακόμα επιρροές από διαφόρους αρχιτέκτονες παγκοσμίου φήμης, παλιούς αλλά και σύγχρονους. Ας μην ξεχνάμε ότι η Αρχιτεκτονική είναι μια συνεχής μάθηση, δεν είναι ποτέ στατική.

Η πρώτη μου δουλειά…
Το πρώτο σπίτι που σχεδίασα, το οποίο αισθητικά είναι αρκετά καλό και πολύ λειτουργικό. Φυσικά, αν το σχεδίαζα σήμερα, με την εμπειρία μου, σίγουρα θα ήταν πιο μελετημένο και πιο ώριμο. Η ικανοποίηση όμως για εμένα είναι ότι κατάφερα ν’ ανταπεξέλθω στις ανάγκες των πελατών μου και να τους δημιουργήσω τον χώρο τους στα δικά τους μετρά και τις ανάγκες, βάζοντας τη δική μου σφραγίδα. 

Στη δουλειά μου με εξιτάρει…
Η στιγμή της δημιουργίας και της σύλληψης, της πρόκλησης, την ώρα που κάθομαι στο γραφείο μου ή στο σπίτι μου, στην αγαπημένη μου γωνιά, όπου μέσα από τα άσπρα και κίτρινα χαρτιά, μέσα από μουντζούρες από μαρκαδόρους, γεννιέται η ιδέα, η δημιουργία…

Δεν μπορώ να ξεχωρίσω… 
Καμία δουλειά μου επειδή η καθεμία υλοποιείται με τον ίδιο ζήλο και την ίδια αγάπη. Η καθεμία έχει τη δική της ιδιαιτερότητα και τον δικό της χαρακτήρα...

Το πελατολόγιο μας σήμερα…
Τα τελευταία χρόνια, και ιδιαίτερα τα δυο τελευταία χρόνια, ασχολήθηκα και ασχολούμαι πολύ με την αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων. Σήμερα υπάρχει μια τάση και μια ανάγκη για δημιουργία χώρων αναψυχής. Έτσι, αναλαμβάνω τον σχεδιασμό τους, την εξασφάλιση των απαραίτητων αδειών, την εσωτερική διαρρύθμιση και διακόσμηση, μέχρι την υλοποίησή τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ασχολούμαι με τον σχεδιασμό νέων κτιρίων  σε πιο μικρή κλίμακα βέβαια, λόγω της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας, το τελευταίο διάστημα.

Η οικονομική κρίση 
Προκάλεσε σοκ τον πρώτο μήνα. Σταμάτησαν τα πάντα. Μικρά έργα, μεγάλα κτίρια, έργα που είχαν ήδη ξεκινήσει, μπήκαν όλα στο συρτάρι. Σιγά - σιγά όμως ο κόσμος άρχισε ν’ αποκτά την αυτοπεποίθησή του και να κάνει δειλά - δειλά τα βήματά του για μικρές αναπτύξεις, έργα κυρίως στον τομέα των ανακαινίσεων. Αυτό όμως δεν ήταν αρκετό για εμένα. Προσωπικά, αξιολογώντας την κατάσταση, θεωρώ πως ο τομέας της οικοδομικής βιομηχανίας χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να επανέλθει σε ρυθμούς ανάπτυξης. Γι’ αυτό το 2015 πήρα την απόφαση ν’ αναζητήσω νέους συνεργάτες στο εξωτερικό. Βρέθηκα λοιπόν σε χώρες της Μέσης Ανατολής και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ήταν και είναι μια μεγάλη προσπάθεια η οποία άρχισε ν’ αποδίδει, και αυτό με χαροποιεί. Ήδη ξεκίνησα την πρώτη μου δουλειά στο Λονδίνο και ευελπιστώ  ότι και οι υπόλοιπες επαφές που έκανα θα εξελιχθούν σε πολύ καλές συνεργασίες.

Το καλαίσθητο μπορεί να θεωρηθεί υποκειμενικό; 
Το ωραίο για τον καθένα μας φυσικά είναι σχετικό και πολύ προσωπικό. Όμως η καλαισθησία, ιδιαίτερα στον τομέα της Αρχιτεκτονικής, διέπεται από κάποιους σημαντικούς κανόνες αισθητικής, τους οποίους αν δεν αφομοιώσεις στα έργα σου και δεν τους καλλιεργήσεις, για να κρατήσεις μια ισορροπία και μια συνέπεια, τότε το αποτέλεσμα μπορεί να είναι τρομερά ακαλαίσθητο μέχρι και αρχιτεκτονικό τερατούργημα.

Προσωπικότητα στον επαγγελματικό μου χώρο που θαυμάζω…
Γενικά θαυμάζω τους θετικούς ανθρώπους, τους αισιόδοξους, τους εργατικούς που προχωρούν μπροστά και δεν τα βάζουν κάτω ποτέ. Γιατί έτσι είναι και ο δικός μου χαρακτήρας. 
Στον επαγγελματικό μου χώρο, θαυμάζω την πρώτη γυναίκα που κατάφερε ν’ αποκτήσει τον τίτλο του αρχιτέκτονα, τη Sophia Hayden Benett, που πήρε το πτυχίο της στην Αρχιτεκτονική από το MIT το 1890 έργα της οποίας μάλιστα κέρδισαν και βραβεία. Και φυσικά δεν θα μπορούσα να μην αναφέρω και την πρώτη γυναίκα αρχιτέκτονα που κέρδισε το βραβείο Prizker στην Αρχιτεκτονική, την Zaha Hadid.

Αν αναγκαστείς να υποκύψεις στις απαιτήσεις του πελάτη…
Ουσιαστικά η δουλειά του αρχιτέκτονα είναι να εκφράσει στο χαρτί και στην πράξη τις απαιτήσεις του πελάτη του χρησιμοποιώντας τη δική του εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία, ώστε να ικανοποιήσει τις ανάγκες του πελάτη του και ταυτόχρονα να δημιουργήσει ένα έργο αισθητικά ωραίο και λειτουργικό. Σαφώς και πολλές φόρες ο πελάτης μπορεί να έχει απαιτήσεις, είτε που δεν μπορούν να υλοποιηθούν, είτε που δεν είναι μέσα στο οικονομικό του πλαίσιο. Πιστεύω ότι ο αρχιτέκτονας με τα κατάλληλα επιχειρήματα μπορεί να τον συμβουλεύσει και να τον  καθοδηγήσει για το σωστό αποτέλεσμα ακόμη και να τον μεταπείσει, αν χρειαστεί.

Ο Κύπριος ως πελάτης 
Έχει την ιδιορρυθμία του τις περισσότερες φορές, όπως και ο κάθε πελάτης που επιθυμεί και απαιτεί το καλύτερο αποτέλεσμα. Από τη στιγμή που ο πελάτης μάς εμπιστεύεται το σπίτι του, το γραφείο του, τον προσωπικό του χώρο, ως αρχιτέκτονες έχουμε την υποχρέωση και την υπομονή να  τον ακούσουμε, να τον συμβουλεύσουμε, να μελετήσουμε τον τρόπο ζωής του και να σεβαστούμε τις επιθυμίες του, ώστε να του προσφέρουμε το καλύτερο αποτέλεσμα.

Η πιο όμορφη αρχιτεκτονικά πόλη 
Θεωρώ ότι είναι η Ρώμη όπου κάθε γειτονιά κρύβει μια ομορφιά και μια ιστορία. Κάθε φορά που την επισκέπτομαι νιώθω τόσο θαυμασμό λες και αντικρίζω, για πρώτη φορά, όλα αυτά τα κτίρια που κουβαλούν μεγάλη ιστορία. 

Η αρχιτεκτονική που με χαρακτηρίζει 
Σίγουρα η μοντέρνα αρχιτεκτονική, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν εκτιμώ την κλασική αρχιτεκτονική. Γενικά, μου αρέσει ο χώρος να είναι απλός, όμορφος, ζεστός και πάνω απ’ όλα λειτουργικός. 

Μέσα σ’ ένα σπίτι πρέπει να υπάρχει…
Αισθητική και σωστή λειτουργικότητα.

Τα μυστικά για να φτιάξεις έναν χώρο είναι…
Καταρχάς, να καταλάβεις τι θέλει ο πελάτης σου, να γίνει πολύ καλή μελέτη του χώρου, πριν αρχίσει ο σχεδιασμός, να γίνει σωστή έρευνα ιδιαίτερα όταν πρόκειται για εξειδικευμένο έργο. Ο κάθε χώρος πρέπει να έχει τον δικό του χαρακτήρα και να είναι μοναδικός.

Στον χώρο μου δεν θα έβαζα ποτέ…
Πολλά χρώματα γιατί τα θεωρώ κουραστικά στην πορεία του χρόνου και γενικά οτιδήποτε που μπορεί να ενοχλήσει  την ηρεμία και την ισορροπία στον χώρο μου.

Εκτός από τη δουλειά μου εκφράζομαι δημιουργικά… 
Μέσα από τη ζωγραφική με την όποια δεν ασχολούμαι όσο θα ήθελα τώρα λόγω έλλειψης χρόνου. Ωστόσο, σκοπεύω μελλοντικά ν’ αφιερώσω αρκετό από τον ελεύθερο μου χρόνο στη ζωγραφική. Λατρεύω επίσης τα ταξίδια γιατί πάντα σε κάθε μου ταξίδι ανακαλύπτω κάτι νέο και ενδιαφέρον το οποίο έχει θετική επίδραση στην εξέλιξη της δουλειάς μου.