Κούκλια – Εκεί η Πέτρα του Ρωμιού δεσπόζει και η γενέτειρα της Θεάς Αφροδίτης
10:15 - 20 Νοεμβρίου 2015
Ένα από τα πιο ιστορικά χώρια της Κύπρου και κάπως ξεχασμένα, με πολλούς κρυμμένους θησαυρούς και μύθους, είναι τα Κούκλια. Στον αυτοκινητόδρομο Λεμεσού - Πάφου και λίγα μέτρα πάνω από την θάλασσα το χωριό βλέπει προς την Ανατολή εδώ και πολλούς αιώνες και φυλάει στα χώματά του την αρχαία πόλη της Παλαίπαφου, έδρα του βασιλείου της Πάφου.
Εδώ, το απόγευμα θα δείτε ίσως το πιο όμορφο ηλιοβασίλεμα που μπορεί να προσφέρει η θάλασσα της Κύπρου, ίσως λέω ίσως το ηλιοβασίλεμα να συμβολίζει την ίδια θεά Αφροδίτη που σύμφωνα με τον Όμηρο αναδύθηκε σε αυτά εδώ τα νερά για να κατευθυνθεί αργότερα ψηλά στον Όλυμπο.
Η διαδρομή για να φτάσει κανείς στο χωριό είναι ανηφορική και έχει ως θέα τη θάλασσα στην παραλία της οποίας δεσπόζει περήφανα η Πέτρα του Ρωμιού, αυτή που σύμφωνα με τον θρύλο ο Διγενής Ακρίτας πέταξε με το ένα χέρι του στους Σαρακηνούς κατακτητές για να τους κρατήσει μακριά από το νησί και με το άλλο ακουμπούσε στον Πενταδάχτυλο. Ένας αρχαίος μύθος θέλει την Πέτρα του Ρωμιού και όλο το σύμπλεγμα των γύρω βράχων, να είναι κομμάτια από ένα μεγάλο στρείδι που μετέφερε την Αφροδίτη στις ακτές της Κύπρου, αφού την ταξίδεψε στις θάλασσες και στους ωκεανούς.
Το χωριό είναι μικρό σε έκταση, αν και έχει αρκετούς κατοίκους και οι κεντρικοί του δρόμοι μπορούν εύκολα να περπατηθούν. Ταβέρνες υπάρχουν αρκετές και διάσπαρτες για φαγητό, ενώ στην ίδια περιοχή βρίσκεται και το γνωστό Aphrodite Hills (ξενοδοχεία, γήπεδο γκολφ, βίλλες, εστιατόρια, καφετέριες κλπ).
Οι αρχαιολογικές ανασκαφές που έφεραν στην επιφάνεια το ναό της Πάφιας Αφροδίτης αλλά και άλλα ευρήματα της αρχαίας εποχής, αποδεικνύουν τη σημαντικότητα που είχε η περιοχή στα αρχαία χρόνια, καθώς και τη σύνδεση με την θεά της ομορφιάς, Αφροδίτη. Εδώ γεννήθηκε η θεά Αφροδίτη…
Οι κάτοικοι της Παλαιπάφου, ιδιαίτερα στα Κούκλια, λάτρευαν μια θεά της γονιμότητας, προστάτιδα της ζωής, ήδη από την Χαλκολιθική περίοδο (3900-2500 π.Χ.). Την παρίσταναν σαν μια γυναίκα με τα προφανή χαρακτηριστικά της μητρότητας και διαμόρφωσαν ειδώλια της από πέτρα ή πηλό, από τα οποία τα μεγαλύτερα έγιναν αντικείμενα λατρείας και τα μικρότερα κοσμήματα για το λαιμό ως φυλακτά. Άλλα έχουν βρεθεί σε τάφους για να προστατεύσουν τους νεκρούς. Επιπλέον, ο μύθος ότι η Αφροδίτη (γνωστή ως Αφροδίτη στα ελληνικά) γεννήθηκε στην ακτή της η Κύπρος μπορεί να συνδεθεί με τη λατρεία της θεάς της γονιμότητας.
Από τον 12ο αιώνα π.Χ., η λατρεία αυτής της θεάς γίνεται ιδιαίτερα περίλαμπρη. Φαίνεται ότι πριν από την άφιξη των Αχαιών, η Παλαίπαφος ήταν ήδη μια πλούσια πόλη με ένα περίτεχνο ιερό αφιερωμένο στη θεά. Η παράδοση λέει ότι ο βασιλιάς Κινύρας της Πάφου ήταν πολύ πλούσιος και ο ίδιος ιερέας της Αφροδίτης. Ένας άλλος μύθος αναφέρει ότι Αγαπήνωρας, βασιλιάς της Τεγέας και της Αρκαδίας, ήρθε στην Πάφο μετά τον Τρωικό πόλεμο και ίδρυσε την πόλη και το ιερό της Αφροδίτης. Οι Έλληνες, φαινομενικά εντυπωσιάστηκαν από το μεγαλείο της θεάς της Πάφου και έχτισαν ένα μεγάλο βωμό αφιερωμένο σε αυτήν, τμήματα του οποίου σώζονται.
Σύμφωνα με τον Όμηρο δεν χτίστηκε ποτέ ναός. Ο ιερός βωμός βρισκόταν στο ύπαιθρο και περιβαλλόταν από τοίχους με πόρτες βαμμένες με έντονα χρώματα.
Η Θεά δεν λατρευόταν υπό τη μορφή αγάλματος, αλλά με τη μορφή κωνικής πέτρας. Οι αρχαίοι το αναφέρουν ως κάτι παράξενο, "μια λευκή πυραμίδα αγνώστου υλικού". Αυτή η συμβολική πέτρα υπήρχε στην Πάφο από τους αρχαίους χρόνους και, όπως η λατρεία της διαρκούς λίθους που είναι ένα χαρακτηριστικό των ανατολικών θρησκειών, η κοντινή Πέτρα του Ρωμιού (βράχος της Αφροδίτης) μπορεί να είναι ο λόγος για τη δημιουργία του μύθου αυτού. Αυτή η κωνική πέτρα βρέθηκε κοντά στο ιερό θυσιαστήριο και εκτίθεται στο Αρχαιολογικό μουσείο των Κουκλιών.
Μέσα στο χωριό βρίσκεται ο μεγάλος αρχαιολογικός χώρος που κρύβει ιστορία χιλιάδων χρόνων, ξεκινώντας από την Χαλκολιθική Εποχή μέχρι και την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο Ιερός Ναός της Αφροδίτης, η εκκλησία της Παναγίας της Οδηγήτριας (12ος αιώνας) και η Μεσαιωνική Έπαυλη είναι αποδείξεις της σημαντικότητας και της ευημερίας του χωριού κατά την εποχή του Χαλκού και κατά την Βυζαντινή Περίοδο.
Ο πολυτιμότερος όμως θησαυρός που ανακαλύφθηκε εδώ και χιλιάδες μάτια από όλο τον κόσμο τον θαυμάζουν κάθε χρόνο, είναι το ανεκτίμητης αξίας μωσαϊκό του 3ου αιώνα π.Χ «η Λήδα και ο Κύκνος». Το μωσαϊκό αναπαριστά το γνωστό μύθο της Λήδας με τον Δία που την πλησίασε μεταμορφωμένος σε Κύκνο. Η Λήδα παριστάνεται γυμνή έχοντας καλυμμένο το μπροστινό μέρος του σώματος της, και φαίνεται σαν να "παίζει" με τον Κύκνο λίγο πριν προχωρήσουν στη ερωτική πράξη. Επίσης, οι επισκέπτες μπορούν να δουν μία σαρκοφάγο ανυπολόγιστης αρχαιολογικής αξίας.
Γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο υπάρχουν αρκετά αρχαία μνημεία, όπως είναι τα οχυρωματικά έργα στο λόφο του Μάρτσελλου, το Σπήλαιο της Ρήγαινας, τα τείχη και το ανάκτορο του Χατζή Απτουλλά, ο Ζαχαρόμυλος και ένα παραδοσιακό Ελαιοτριβείο εκτός λειτουργίας.
